Skip to content

Links heeft principens durf een ethisch kompas en leergierigheid nodig

Links heeft principens durf een ethisch kompas en leergierigheid nodig

“Bart De Wever, doet gewoon alsof hij de verkiezingen gewonnen heeft”, zei PVDA-voorzitter Peter Mertens tijdens zijn toespraak op ManiFiesta. “De mensen hebben op 26 mei echter niet gestemd voor de verdere splitsing van het land, maar voor een sociaal beleid. Daarom zetten wij 1.500 euro netto minimumpensioen bovenaan de politieke agenda.”

Dag Bredene,

Tien jaar geleden stonden we hier voor het eerst. Weten jullie nog? De stormwind had bijna alle tenten weggeblazen, net op de vooravond van onze allereerste editie.

Heel even hebben we toen overwogen om alles af te blazen. Maar toen zeiden we: neen, we houden voet bij stuk. On lâchera pas. Dwars tegen de wind in. Dat zijn wij, authentiek links.

En kijk, vandaag zijn we met 14.000. Op het grootste solidariteitsfestival van het land. Met meer dan tweeduizend vrijwilligers. Uit heel het land. Brussel, Wallonië, Vlaanderen, de wereld. In een taal die ons verbindt. De taal van de solidariteit.

Tien jaar ManiFiesta, vrienden! Bedankt om hier te zijn vandaag.

Eén komma negen miljoen euro voor één inspuiting. Uw geld of uw leven. Beter gezegd: uw geld, of het leven van uw kind. Dat is gewoon misdadig.

Vrienden,

Het kleine meisje Pia is negen maanden oud en lijdt aan een dodelijke spierziekte. Het medicijn is alleen in de Verenigde Staten beschikbaar en is onbetaalbaar. Eén komma negen miljoen euro voor één inspuiting.

Uw geld of uw leven. Beter gezegd: uw geld, of het leven van uw kind.

Dat is gewoon misdadig.

Zit de producent van het medicijn, Novartis, dan in geldnood, vraagt een mens zich af? Neen, Novartis is alles behalve een bedrijf in moeilijkheden. Novartis boert goed. Heel goed zelfs. De farma-multinational maakte vorig jaar 11,5 miljard euro winst. Winst.

Kost het medicijn voor Pia dan misschien zoveel, omdat Novartis jarenlang veel geld heeft gepompt in onderzoek en ontwikkeling ervan? Absoluut niet. Niet Novartis heeft voor de wetenschappelijke doorbraken gezorgd, maar universitaire onderzoekscentra. Met ons belastinggeld. Pas vorig jaar kocht Novartis het patent op. Om er vandaag zwaar geld uit te slaan.

Eén komma negen miljoen euro voor één inspuiting.

Het is waanzin.

Het is waanzin om de wereld te accepteren zoals hij is”, zei Jacques Brel. “Het is waanzin om niét te strijden voor een wereld zoals hij zou moeten zijn.”

En Jacques Brel heeft gelijk.

We kunnen dat niet accepteren. Dat dolgedraaide kapitalisme. Dolgedraaid door commercie, winstzucht, en egoïsme.

Ons land loopt vol toppolitici die over alles en nog wat een meninkje tweeten. Maar over de woekerprijzen van de farma-maffia hoor je ze niet. Ze zwijgen over de vermarkting en de plundering van onze gezondheidszorg. Meer nog. Ze organiseren het.

“Het is waanzin om de wereld te accepteren zoals hij is”, zei Jacques Brel. “Het is waanzin om niét te strijden voor een wereld zoals hij zou moeten zijn.”

Beste vrienden,

Zorg dient niet om geld uit te slaan. Zorg dient om mensen mens te laten zijn. Niet de centen moeten centraal staan, maar de mensen. Dat is een van de grondredenen waarom Geneeskunde Voor Het Volk is opgericht. Tegen de stroom in.

Je hebt voorvechters nodig om verandering af te dwingen. Social Justice Warriors. Rebellen met een hart die de handschoen dúrven opnemen tegen Big Farma, in plaats van te plooien voor de lobby. Mensen als dokter Dirk Van Duppen, een rebel met een warm hart voor zijn patiënten, die al jaren campagne voert voor betaalbare geneesmiddelen. Merci, Dirk!

Vrienden,

Jarenlang hebben ze ons wijsgemaakt dat de mens een wolf is voor zijn medemens. Dat beschaving maar een dun laagje vernis is. Dat de menselijke aard door en door slecht is.

Dat is larie en apekool. “De meeste mensen deugen”, zegt Rutger Bregman in zijn nieuwe boek, en dat klopt. De meeste mensen deugen, maar het kapitalisme deugt niet. Als de mens samenwerkt, is hij in staat tot grote verwezenlijkingen. Dokter Dirk Van Duppen komt in zijn boek ‘De Supersamenwerker’ tot precies dezelfde conclusie, op basis van de nieuwste inzichten in de wetenschappen.

Supersamenwerkers. Kijk maar naar de indrukwekkende golf van solidariteit voor Pia. Meer dan een miljoen sms’jes. Niks wolf voor de medemens. Maar empathie, solidariteit, mens zijn voor de medemens. Dat is waar alle rechtse partijen en profeten van het kapitalisme zoveel schrik voor hebben. Solidariteit. Dat is ook de essentie van dit festival, en daar zijn we al tien jaar lang bijzonder fier op. Merci, ManiFiesta!

Vrienden,

Weet je nog wat ze over ons zeiden, vóór de verkiezingen? “Ach, de PVDA, die is in Wallonië nu echt wel over haar hoogtepunt heen, hoor. En in Brussel ook. En in Vlaanderen is er helemaal geen plaats voor een marxistische partij.” Dat zeiden ze. Weken lang, op televisie. Maar 26 mei, vrienden, werd de dag van onze doorbraak.

Vandaag zetelen er 4 PVDA’ers in het Vlaams Parlement, 10 in het Waals Parlement, en 11 in het Brussels parlement. Meer dan gelijk wie had voorspeld. We halen zelfs voor het eerst een verkozene in het Europees parlement.

En sinds 26 mei zitten we ook met 12 volksvertegenwoordigers in het Federaal Parlement. Waaronder ook vier arbeidsters en arbeiders, en daar ben ik bijzonder fier op. Naast mij zit Nadia Moscufo, en achter mij zitten Maria Vindevoghel en Roberto D’Amico. En net voor mij zit Gaby Colebunders. Ik heb een mooi uitzicht op zijn kale, blinkende schedel. Maar ik heb vooral een indrukwekkend uitzicht op 225 jaar syndicaal inzicht, want dat is opgeteld het aantal jaren vakbondservaring van onze parlementaire fracties. Dat doet niemand ons na.

De traditionele partijen zijn het noorden kwijt en lopen op de klippen. En dan komen Tom Van Grieken en Dries Van Langenhove aangevaren met hun lekkende reddingssloepen. Het Vals Belang.

Beste kameraden en vrienden, we gingen voor 10 verkozenen. Het werden er 43.

Op 26 mei hebben 584.000 kiezers voor authentiek links gestemd. Dat is meer dan ooit tevoren in ons land. Dat signaal, dat strijdbare signaal van hoop en eenheid, wil de elite in ons land zo snel mogelijk doen vergeten. Het establishment wil de doorbraak van de PVDA doodzwijgen.

Als het establishment de doorbraak van de PVDA wil doodzwijgen, vrienden, dan moeten wij daar dus zélf veel luider over durven spreken.

Want om de sociale afbraak te kenteren en extreemrechts te counteren, heb je een sterke authentieke kracht op links nodig. De traditionele partijen zijn het noorden kwijt en lopen op de klippen. En dan komen Tom Van Grieken en Dries Van Langenhove aangevaren met hun lekkende reddingssloepen. Het Vals Belang. Ze beweren op te komen voor onze gezondheidszorg, maar in het parlement steunen ze de jacht op langdurig zieken. Ze doen alsof ze opkomen voor het werkvolk, maar ze stemmen voor de loonblokkering. Ze beweren op te komen voor de gewone Vlaming, maar ze beschermen de toplonen van politici en de winsten van grote multinationals.

Het Vlaams Belang, dat is de mensen tegen elkaar opzetten om het rijkste volk buiten schot te laten.

Het Vlaams Belang, dat is de mensen tegen elkaar opzetten om het rijkste volk buiten schot te laten.

Beste vrienden, de normalisering van het fascisme is verontrustend, en daar draagt ook de N-VA toe bij. Een discours dat racisme relativeert en het Vlaams Belang normaliseert, een discours tegen vakbonden, tegen het middenveld, tegen kunstenaars en academici … dat alles effent het pad voor extreemrechts. Dat zie je ook in de ‘startnota’ van de N-VA voor de nieuwe Vlaamse regering. ‘Echte burgers’ tegenover ‘tweederangsburgers’, Vlamingen tegenover Walen, werkende mensen tegenover mensen die te ziek zijn om te werken.

Wij zeggen: No Pasaran!

Wij hebben de rode driehoek gedragen tijdens de kiescampagne, op verkiezingsavond. Wij blijven de rode driehoek dragen in het parlement.

Om extreemrechts te verslaan heb je klare taal nodig. Een positief, radicaal, en links alternatief. Tegen mensen die op een wachtlijst staan voor sociale voorzieningen zeggen wij: uw vijand staat niet onder u op de sociale ladder. Uw tegenstander is niet de Syriër, niet de migrant, niet diegene die op de vlucht slaat voor oorlog en geweld. Uw tegenstander, dat is die kleine elite van multimiljonairs en multinationals aan de top van de maatschappij. Wij zeggen tegen de mensen: recht uw rug, en verzet u tegen de echte tegenstander. Recht uw rug en kijk naar boven.

Wij zeggen tegen de mensen: recht uw rug, en verzet u tegen de echte tegenstander. Recht uw rug en kijk naar boven.

Beste vrienden, beste kameraden,

De PVDA is meer dan ooit nodig.

We zijn meer dan 100 dagen na de verkiezingen, maar het lijkt alsof de traditionele politieke partijen niks geleerd hebben uit hun verkiezingsnederlaag van 26 mei. Helemaal niks. Ze hebben de grootste electorale afstraffing gekregen uit de naoorlogse geschiedenis, maar ze doen gewoon voort.

Charles Michel, de man die een zwart begrotingsgat van 13 miljard achterlaat, wordt nu voorzitter van de Europese Raad. Hoe groot moet het begrotingsgat eigenlijk zijn, voordat je géén voorzitter van de Europese Raad wordt?

We zijn meer dan 100 dagen na de verkiezingen, maar het lijkt alsof de traditionele politieke partijen niks geleerd hebben uit hun verkiezingsnederlaag van 26 mei. Helemaal niks.

En Bart De Wever, die doet gewoon alsof hij de verkiezingen gewonnen heeft.

Ik wil het geheugen van mijnheer De Wever graag even opfrissen.

De N-VA heeft de verkiezingen van 26 mei verloren. Verloren! Net als de liberale MR en de Open Vld. Net als de CD&V en alle traditionele partijen.

De traditionele partijen hebben allemaal een oplawaai gekregen. Niet omdat mensen nog eens een rondje van confederale staatshervorming willen. Dat willen ze niet. Niet omdat de mensen de splitsing willen van onze sociale zekerheid. Dat willen ze niet. Zelfs bij de N-VA-kiezers is daar geen meerderheid voor.

Neen, de traditionele partijen zijn op 26 mei afgestraft omdat de mensen het beu zijn. Het asociale beleid van de rechtse regering. De onophoudelijke besparingen op al wat essentieel is in een samenleving. De groeiende armoede terwijl extreme rijkdom toeneemt. De wachtlijsten voor een sociale woning of in de zorg. En de verbijsterende arrogantie en wereldvreemdheid van een politieke kaste die graait en grabbelt als nooit tevoren.

De mensen willen een sociaal en rechtvaardig beleid, op mensenmaat. Dat was het signaal van 26 mei. De klassieke politieke kaste mag dat signaal al lang vergeten zijn. Wij niet. Wij zullen het blijven opnemen. Tegen de wind in.

De mensen willen een sociaal en rechtvaardig beleid, op mensenmaat. Dat was het signaal van 26 mei. De klassieke politieke kaste mag dat signaal al lang vergeten zijn. Wij niet.

Vrienden,

Ik herinner mij nog levendig hoe ik twee jaar geleden, hier op dit podium van ManiFiesta, het voorstel lanceerde voor een minimumpensioen van 1.500 euro netto.

Wat ik toen allemaal heb moeten horen. Onmogelijk! Onbetaalbaar! Populist! Maar een minimumpensioen van 1.500 euro, dat is geen populisme. Dat is populair.

Het was zelfs hét thema van de verkiezingen. Maar dat zijn de rechtse partijen al lang weer vergeten. En als ze het niet vergeten zijn, dan is het omdat wij dat op de agenda zetten.

Daarom hebben we een burgerwet gelanceerd. Een burgerwet die we samen met 100.000 mensen willen indienen in het parlement.

We dachten: laat ons mikken op 25.000 handtekeningen, om te beginnen. Maar na een week hebben al 45.000 mensen de burgerwet getekend. Vijfenveertigduizend, op een week tijd.

Er komt zo veel reactie, omdat onze pensioenen veel te laag zijn. Neem Lisette. Zij heeft 45 jaar gewerkt. Eerst als meewerkende echtgenote in de kruidenierswinkel van haar man, daarna als bejaardenverzorgster. Nu krijgt ze een pensioentje van amper 570 euro per maand. Dat is toch niet normaal, na vijfenveertig jaar werken?

Of Judith, die werkt vanaf haar 14 jaar. Ze was nog een kind toen ze in de textielfabriek begon te werken. Tot die fabriek failliet ging. Daarna heeft ze als poetsvrouw gewerkt. Vandaag krijgt ze een pensioen van 679 euro per maand. Dat is niet normaal. Echt niet.

De rechtse partijen zijn niet content met onze campagne. Ik vraag me soms oprecht af of ze mensen zoals Lisette of Judith tegenkomen. En wat ze dan zeggen, die ministers die na amper vijftien jaar loopbaan zelf een pensioen van 4.000 euro trekken, terwijl wij de laagste pensioenen hebben van heel West-Europa.

Maar ook bij de PS en Ecolo zijn ze niet tevreden. Ze zeggen dat wij de burgerwet misbruiken, omdat de PVDA een politieke partij is.

Inderdaad. Wij zijn een politieke partij. En wij voeren campagne voor een goed pensioen. Wij voeren campagne voor een degelijk en menswaardig pensioen, iets wat de traditionele partijen al meer dan twintig jaar lang weigeren te garanderen. Wij hebben geen lessen te ontvangen van partijen die malcontent zijn omdat wij een burgerwet indienen, maar wel jarenlang de minister van Pensioenen hebben geleverd. Jullie hebben al die jaren de kans gehad om de pensioenen te verhogen, en jullie hebben het niet gedaan. Wel, nu is het aan ons.

Wij komen op voor een pensioen van minstens 1.500 euro netto voor mannen en vrouwen die hun hele leven hebben gewerkt. Dat is geen luxe. Dat is een minimum om een waardig leven te kunnen leiden. Wij gaan samen strijden voor die 1.500 euro netto, vrienden, en we zullen samen winnen!

We dachten: laat ons mikken op 25.000 handtekeningen, om te beginnen. Maar na een week hebben al 45.000 mensen de burgerwet getekend. Vijfenveertigduizend, op een week tijd.

Beste kameraden,

Ik wil jullie tot slot nog een verhaal vertellen. Een waar gebeurd verhaal. Drie dagen voor de verkiezingen van 26 mei roept Nethys, het filiaal van de Waalse intercommunale Publifin, in allerijl en in het geheim het bestuur bijeen.

En wat gebeurt daar, drie dagen voor de verkiezingen?

Het bestuur beslist om haar telecommunicatie-onderneming Voo, te verkopen aan een Amerikaanse privé-investeerder. Pure privatisering. Terwijl nieuwe technologie zo essentieel is om de economie en de samenleving nieuwe zuurstof te geven.

Het bestuur beslist bovendien om ook Elicio te verkopen. Elico, een bedrijf gespecialiseerd in hernieuwbare energie, met windmolens voor de kust en in heel het binnenland. Terwijl hernieuwbare energie in publieke handen zo’n cruciale hefboom is in de strijd tegen klimaatopwarming.

Het is een pure hold-up.

Dat soort praktijken verwijten wij dus aan de top van de Parti Socialiste. Dat is een van de hoofdreden van onze breuk in de onderhandelingen met de PS over een nieuwe Waalse regering.

Wij aanvaarden niet dat cruciale sectoren voor een habbekrats aan de privé worden verpatst. Als een dief in de nacht. Drie dagen voor de verkiezingen.

Wij willen geen privatiseringen, wij willen publieke investeringen!

Het is genoeg geweest. We moeten als samenleving opnieuw het roer in handen nemen. Durven te investeren in plaats van alles te verpatsen aan de rendementsjagers van de markt.

Beste vrienden,

Tien jaar lang hebben de traditionele partijen in Europa ons verteld dat besparen en bezuinigen de economie weer nieuw leven zou inblazen. In werkelijkheid staan we opnieuw aan de vooravond van een nieuwe recessie.

Het is genoeg geweest. We moeten als samenleving opnieuw het roer in handen nemen. Durven te investeren in plaats van alles te verpatsen aan de rendementsjagers van de markt. Investeren in publiek onderzoek, investeren in gezondheidszorg die voor iedereen betaalbaar is, investeren in excellent onderwijs waar élk kind telt en mee is, investeren in hernieuwbare energie in publieke handen, investeren in duurzame jobs.

Dat is wat we nodig hebben. In plaats van ons te te laten verdelen door racisme of separatisme, werken we samen aan een ambitieus plan. Openbaar vervoer. Publieke huisvesting naar Weens model. Hernieuwbare energie. Onderwijs. Gezondheidszorg. Pensioenen. Daar ligt de toekomst. We hebben jaarlijks tien miljard euro nodig om dat op de rails te zetten.

Links, beste vrienden, heeft sterke principes nodig, om tegen de wind in te lopen. Links heeft durf nodig, om de dingen te benoemen zoals ze zijn, durf ook om tegen dure schenen te willen schoppen. Links heeft een goed ethisch kompas nodig, om niet omgekocht te worden door de lobby van het grote geld. Links heeft leergierigheid nodig, om te leren van anderen, van zovele ervaringen in de zoektocht naar een rechtvaardige wereld. Principes, durf, een ethisch kompas, leergierigheid, dat zijn de sterke kanten van onze partij. Authentiek links.

Merci, ManiFiesta!